Wat is gezondheid?

Het thema gezondheid gaat over veel verschillende zaken. Om gezond te leven zijn allerlei dingen die we zelf kunnen doen, zoals gezonde voeding, voldoende slaap en hygiëne. Als we het hebben over gezondheid binnen de Omgevingsvisie, dan praten we juist over de delen die zich buiten afspelen. Denk daarbij aan spelen, bewegen en ontmoeten. Hiervoor is voldoende ruimte buiten nodig, bijvoorbeeld in parken en het buitengebied. Ook goede zorg, lekker in je vel zitten en mee kunnen doen in de samenleving hoort hierbij. Onderdelen zoals frisse lucht en schoon water nemen we op in bij Milieu.

Waar staan we nu?

In Geertruidenberg gaan we steeds bewuster met het thema gezondheid om. Dit kwam ook als resultaat uit de VisieCafés. We vinden het belangrijk dat er voldoende ruimte is om te spelen, bewegen en ontmoeten. In de kernen Geertruidenberg, Raamsdonk en Raamsdonksveer is de omgeving al fijn om te bewegen en te ontmoeten. Ook zijn er hier voldoende speelplekken voor kinderen van verschillende leeftijden. In het buitengebied hebben we veel ruimte, maar kan er nog niet goed gesport of gespeeld worden op een veilige manier. Ook het aantal (ontmoetings)plekken voor ouderen en plekken speciaal voor de jeugd is nog gering. Uit de visiecafés blijkt dat er inwoners zijn die vinden dat sluipverkeer hard over onze wegen rijdt.

Uit monitors van het RIVM en de GGD blijkt dat gezondheid een uitdaging is binnen onze gemeente. Zo blijkt dat inwoners van de gemeente meer dan gemiddeld kampen met overgewicht en obesitas en dat 12% van de jongeren in Geertruidenberg wel eens drugs gebruikt. Dat is hoger dan gemiddeld in West-Brabant. Ook de mentale gezondheid van inwoners zoals depressies en vereenzaming staat vaker onder druk dan elders.

Gezondheidsrisico’s in Geertruidenberg, GGD West-Brabant en Nederland 2012

Op het gebied van zorg hebben we veel verschillende voorzieningen in de gemeente Geertruidenberg, hier gaan we verder op in onder voorzieningen. Daarnaast zorgt de Buurtsportcoach voor het activeren van inwoners om meer te bewegen en te sporten. Dit zorgt ervoor dat we actief blijven en mee blijven doen.

Ouderen zijn een belangrijke doelgroep in het beleid voor een gezonde samenleving. Uit de cijfers blijkt een relatief grote toename van het aantal (m.n. 75+) ouderen in de toekomst en een stijgende trend in veel voorkomende ziekten zoals hartinfarcten en hersenbloedingen. Daarnaast voelen ouderen in Geertruidenberg zich relatief vaker eenzaam. Daarom zijn eenzaamheid, zelfredzaamheid en sociale cohesie belangrijke onderwerpen in relatie tot ouderen.

Spelen is essentieel voor een gezonde ontwikkeling van de kinderen. Kinderen hebben op verschillende leeftijden verschillende behoefte aan speelmogelijkheden. Er zijn in totaal 56 openbare speelterreinen in onze gemeente, waarvan 34 in Raamsdonksveer, 15 in Geertruidenberg en 7 in Raamsdonk. Daaronder vallen zowel traditionele speelplekken als ‘natuurlijk spelen’, zoals het speelvlot aan Scheepswerflaan in Raamsdonksveer. Bij speelplekken betrekken we inwoners en hun kinderen graag, zowel bij wijzigingen als wanneer zij zelf met initiatieven komen. Er zijn daarnaast diverse speeltuincomités waarbij de leden van dit comité zich vrijwillig inzetten voor het onderhoud van het speelterrein. Uit eerdere participatie (via een enquête en vanuit de VisieCafés) kwam onder andere de behoefte aan meer klimtoestellen, als meer speelmogelijkheden voor de kleinsten (0 tot 4 jarigen).

Wat komt er op ons af?

Er is een aantal ontwikkelingen dat op ons af komt en die invloed hebben op het thema gezondheid. Vergrijzing is een landelijke ontwikkeling die we ook in Geertruidenberg zien: ook in onze gemeente. komen steeds meer ouderen. Ouderen willen graag zo lang mogelijk zelfstandig blijven wonen. De opgaaf is om dat ook mogelijk te maken door bijvoorbeeld levensloopbestendig te bouwen maar ook door te zorgen voor voldoende ondersteuning in de thuissituatie. Met gerichte voorlichting worden inwoners geadviseerd om bijtijds na te denken wat zij nodig hebben om zo lang mogelijk zelfstandig te blijven (Lees hier meer over het programma Langer Thuis).

De verwachting is dat het gebruik van zorg en voorzieningen de komende jaren zal stijgen. Dit komt door de vergrijzende bevolking. Door veranderingen in het sociaal domein is de gemeente verantwoordelijk geworden voor alle zorg en ondersteuning van mensen thuis. Alleen voor zeer moeilijke zorgvragen zijn nog voorzieningen als beschermde woonvoorzieningen en verpleeghuizen beschikbaar. Wie zorg of ondersteuning nodig heeft krijgt dat primair in de thuissituatie. 

Daarnaast komt het steeds vaker voor dat partners, kinderen, familie, vrienden en andere bekenden aan een naaste zorg of ondersteuning verlenen. Dit noemen we mantelzorg en doen mensen vaak vrijwillig en onbetaald. Mantelzorg kost mensen veel energie en moet vaak gebeuren naast opleiding, werk of hobby’s. Het kan dus een fijne oplossing zijn voor de persoon die zorg nodig heeft, maar we moeten oppassen dat de mantelzorger (die de zorg verleent) ook voldoende steun krijgt.

Digitale bereikbaarheid krijgt een steeds grotere rol in het sociale netwerk van mensen en kan ook een rol spelen bij het betrekken van mensen bij de samenleving. Dit wordt ook wel de inclusieve samenleving genoemd. In het belang van behoud of het versterken van de digitale bereikbaarheid is inzet op stabiliteit en snelheid van internet belangrijk.

Hoe zien we de toekomst van gezondheid?

In Geertruidenberg vinden we het belangrijk om te sporten, bewegen en ontmoeten. In de kernen Geertruidenberg, Raamsdonk en Raamsdonksveer willen we dit nog verder aanmoedigen, bijvoorbeeld door speelplekken te maken in het groen en door mensen van jong en oud actief te stimuleren om te bewegen. Daarvoor zetten we buurtsportcoaches in en is ‘sportimpuls’ opgezet. De buurtsportcoaches verbinden de inzet van verschillende instanties binnen de wijk, zoals jeugdzorg, jongerenwerk, de stagemakelaar, maatschappelijk werk, buurtverenigingen, wijk- en buurtbeheer, ouderenadvies en Servicepunt Vrijwilligers. Sportimpuls ondersteunt sport- en beweegaanbieders in de vorm van subsidies bij de opstart van hun actieplannen. De actieplannen moeten leiden tot een hogere sportdeelname door mensen die te weinig bewegen en sporten of die overwegen te stoppen met sporten. Ook is er samen met sportaanbieders een sportakkoord opgesteld. De plannen moeten leiden tot een hogere sportdeelname door inwoners. Om het thema gezondheid een centrale plek te geven, wordt het lokale gezondheidsbeleid verankerd in het nieuwe beleidskader Sociaal Domein.

Op het gebied van spelen worden de speelmogelijkheden uitgebreid met een klimtoestel in elke kern (2020). Ook worden het aantal kleine speelterreinen voor 0 tot 4 jarigen in beeld gebracht en waar nodig worden bestaande speelterreinen uitgebreid of nieuwe speelterreinen gerealiseerd. Bij nieuwe initiatieven voor uitbreiding of aanleg van een speelplek, wordt de wens voor het uitbreiden van het aantal voetbalmogelijkheden meegenomen. We kijken ook naar mogelijkheden om speelplekken bij hevige regenval in te zetten als waterberging. We bieden inwoners de ruimte en mogelijkheden om hun wensen en ideeën kenbaar te maken en betrokken te zijn bij de realisatie hiervan.

Het is van belang dat iedereen mee kan doen in de samenleving (inclusieve samenleving). Toegankelijkheid van gebouwen, het openbaar vervoer en de openbare ruimte en het zorgen voor beschikbare woningen en woonvormen voor mensen met een beperking zijn thema’s die onder de inclusieve samenleving vallen. Het VN-gedrag Handicap is daarbij leidend.

Daarnaast willen we in het buitengebied meer mogelijkheden om te bewegen, zoals veilige wandel- en fietspaden. De ZLTO denkt hierbij graag mee over de mogelijkheden. Op het gebied van zorg en ondersteuning werken het sociale en ruimtelijke domein binnen de gemeentelijke organisatie steeds meer en beter samen. Daarnaast gaan we aan de slag om van gemeente Geertruidenberg een dementievriendelijke gemeente te maken. Het AED-netwerk binnen de gemeente wordt verder uitgebreid. Ook de leefomgeving kan gevolgen hebben voor onze gezondheid. Waar de kwaliteit van de leefomgeving goed is, willen we die behouden en versterken. Waar de leefomgeving leidt tot knelpunten op het gebied van gezondheid, pakken we deze knelpunten aan samen met inwoners, bedrijven en maatschappelijke organisaties. Dit komt ook terug in onze ambitie Gezonde en Veilige gemeente.

Relatie met thema's: Milieu, Groene Omgeving, Voorzieningen, Klimaat

Relatie met ambities: Toekomstbestendige en groene gemeente, Ondernemende gemeente, Gezonde en veilige gemeente

Relatie met waarden: Water, Kracht van kleinschaligheid