Op agrarische bedrijven worden gewassen geteeld of dieren gehouden. Hiermee zorgen zij voor het voedsel van mens en dier. Daarnaast zijn er ook agrariërs (boeren) die zich richten op bredere activiteiten. Denk daarbij aan agrotoerisme, zorg, educatie of nieuwe bedrijfsvormen.
Wat is de agrarische sector?
Agrarische bedrijven houden zich bezig met het verbouwen van groenten en fruit of het houden van dieren (veehouderijen). Veel agrarische bedrijven in onze gemeente zijn grondgebonden bedrijven. Dat wil zeggen dat zij akker- of weilanden gebruiken voor hun productie. Een grondgebonden veehouderij laat koeien bijvoorbeeld in de wei lopen. Bij kwekerijen vindt de productie vaak in een loods of kas plaats. Zo’n bedrijf heeft niet per se grond in het buitengebied nodig om te kunnen produceren.
Waar staan we nu?
Boeren en tuinders zijn primaire voedselproducenten en dat zal niet wezenlijk veranderen. De omstandigheden in Nederland zijn gunstig voor de productie van voedsel, maar ook voor sierteelt en groenbeleving. Met de lokale productie van gezond, veilig en smaakvol voedsel, leveren boeren en tuinders een essentiële bijdrage aan voedselzekerheid en gezondheid. Daarnaast streven agrariërs als bewoners van het buitengebied ook continu naar leefbaarheid, economisch perspectief en gezondheid, ofwel people, planet en profit.
De bijna 40 agrarische bedrijven in de gemeente Geertruidenberg zijn de grootste beheerder van het buitengebied en daarmee beeldbepalend voor onze fysieke leefomgeving. De agrarische sector biedt -ook lokaal - een sleutelrol in het oplossen van grote maatschappelijke vraagstukken, zoals voedselveiligheid- en zekerheid, de leefbaarheid van het platteland, gezondheid, klimaat en energie.
Wat komt er op ons af?
De totale agrarische sector zal niet verder groeien, ondanks schaalvergroting op enkele individuele bedrijven. Er zullen ook bedrijven extensiveren, specialiseren, omschakelen of stoppen, wat een effect zal hebben op de invulling van ons buitengebied. De gemeenschappelijke drijfveer van agrariërs is het zoeken naar een verdienmodel door het bieden van producten en diensten aan de maatschappij, rekening houdend met de natuurlijke omstandigheden in de omgeving.
Net als in andere sectoren zien we in de agrarische sector een beweging naar meer digitalisering en duurzamere vormen van productie. Verduurzaming in de agrarische sector leidt tot allerlei innovaties. Het behouden en versterken van het maatschappelijk draagvlak van de agrarische sector in een landelijke uitdaging die het nodig kan maken dat agrarische bedrijven meer aandacht gaan besteden aan innovaties, zeker in samenhang met andere thema’s zoals energietransitie en klimaat . In het buitengebied staat de agrarische sector centraal, maar andere grote ruimtevragers zullen hier een plaats krijgen. De ruimte kan maar één keer gebruikt en daardoor kan spanning ontstaan.
De agrarische sector kan botsen met de toeristisch-recreatieve sector, bijvoorbeeld als de situatie zich voordoet dat er ruimte gevraagd wordt om recreatieve of toeristische activiteiten te ondernemen, ten koste van landbouwgrond. Daarom kiezen we ervoor om nieuwe ontwikkelingen alleen toe te staan op vrijgekomen agrarische bebouwing (VAB’s) en op bestaande percelen. Bij het herbestemmen van VAB's is het waterbeheer leidend, waarbij het mogelijk nodig is om waterbering aan te leggen. Daarbij kunnen agrarische bedrijven profiteren van de groei in toerisme en recreatie door naast agrarische activiteiten, ook toeristisch-recreatieve activiteiten te ondernemen. Mogelijkheden zijn bijvoorbeeld bed & breakfasts en boerenwinkels met producten “direct van het land”. Door VAB's nieuwe invulling te geven, voorkomen we ondermijning, waarbij criminele activiteiten plaatsvinden (denk bijvoorbeeld aan drugs).
Hoe zien we de toekomst van de agrarische sector?
Wij vinden het belangrijk dat iedereen een plek heeft in ons buitengebied om verschillende activiteiten te ondernemen. In Geertruidenberg hebben we een vitaal buitengebied met een duidelijk economisch, sociaal en recreatief belang voor de hele gemeente. Voor behoud van deze vitaliteit blijft ruimte om te ondernemen nodig, met name voor de (jonge) ondernemers die hun (familie)landbouwbedrijf voort willen zetten. Bij nieuwe ontwikkelingen op de VAB's vinden we het belangrijk dat de bedrijven passen binnen de kwaliteiten van het landschap. Met de verbreding van activiteiten kunnen agrariërs invulling zoeken voor leegstaande gebouwen en zijn inkomsten niet alleen meer afhankelijk van landbouw. Bij verbreding kunnen agrarische bedrijven profiteren van het groeiende toerisme en recreatie. Deze nieuwe ontwikkelingen mogen niet ten koste gaan van de land- en tuinbouwstructuur in de gemeente Geertruidenberg.
De agrariërs in de gemeente Geertruidenberg zoeken bij hun nieuwe verdienmodellen naar lokale wederkerigheid door middel van koppelkansen. Zij werken zo aan duurzame verbindingen tussen stad en platteland in onze directe leefomgeving. Bewoners van de gemeente Geertruidenberg hebben het platteland ook nodig, voor hun gezonde voeding, groene energie, natuur, biodiversiteit, zorg, groene beleving en tal van andere functies die bijdragen aan hun welzijn en geluk. Zo werken we samen aan duurzame toekomst van ons buitengebied.
Relatie met thema's: Werk en ondernemen, Recreatie en toerisme, Milieu, Wonen
Relatie met ambities: Ondernemende gemeente, Levendige gemeente, Gezonde en veilige gemeente
Relatie met waarden: Landschap, Cultureel erfgoed, Water
